درمان زخم های عروقی
زخمهای عروقی یا وریدی
زخم عروقی چیست؟
زخمهای عروقی پا یا زخمهای وریدی شایعترین نوع زخم هستند که معمولا در اندامهای پایینی ایجاد و باعث از بین رفتن بافت پوست و سلولهای اطراف خود میشوند. پتانسیل بروز این زخمها بالا است و به صورت عادی درمان نمیشوند و احتمال بروز عفونت را نیز افزایش میدهند. برای آگاهی از نحوه درمان زخم عروقی در سایت کلینیک زخم کیان با ما همراه باشید.
-
زخم شریانی:
- علت: زخمهای شریانی معمولاً به دلیل کاهش یا قطع جریان خون از شریانها به بافتهای بدن ایجاد میشوند. این کاهش جریان معمولا بخاطر آترواسکلروز می باشد.
- علائم: این نوع زخمها معمولاً با درد شدید، تورم، بیحسی و رنگ پوست غیرطبیعی مشخص میشوند. اگر شریان متاثر شد، ممکن است افتادگی عضلات و کاهش قدرت حرکت نیز دیده شود.
- درمان: درمان زخمهای شریانی عموماً شامل بازسازی یا پروتزی شریان متضرر و گاهی هم جراحی و آنژیوپلاستی است. اهمیت تشخیص و درمان زودهنگام این نوع زخم بسیار بالاست.
- زخم وریدی:
- علت: زخمهای وریدی معمولاً به دلیل اختلال در جریان برگشتی خون از بافتها به قلب ایجاد میشوند، که میتواند ناشی از عاملهایی مانند اختلال در وریدها، فشار خون بالا، آسیب بر اثر ضربه یا التهاب باشد.
- علائم: این نوع زخمها معمولاً با قرمزی، خارش، تورم و درد ملموس در ناحیه اطراف زخم مشخص میشوند. همچنین ممکن است درد در پاها و تورم آنها نیز ایجاد شود.
- درمان: درمان زخمهای وریدی شامل استراحت، فشارگذاری، داروهای ضد التهاب و در موارد پیشرفتهتر ممکن است نیاز به جراحی داشته باشد.
- شرح حال بیمار
- بیمار باید از نظر داشتن سابقه بیماریها و جراحیهای قبلی، سابقه آنژین، بیماریهای قلبی عروقی یا مشکلات سیرکولیشن خون و کلیه فاکتورهای خطر زخمهای عروقی مورد ارزیابی قرار گیرد.
- تاریخچه درد
در ارزیابی درد باید محل درد، طول مدت درد و شدت آن مورد توجه قرار گیرد. این موارد میتواند نشان دهنده اتیولوژی زخم و شدت ایسکمی باشد.
علائم زخم عروقی پا
زخمهای عروقی پا، زخمهایی باز و اغلب دردناک هستند که در پوست ایجاد شده و بیش از ۲ هفته طول میکشد تا بهبود یابند. این نوع زخم معمولا در سمت داخلی پا، درست بالای مچ پا ایجاد میشوند. اگر دچار زخم عروقی پا هستید، ممکن است علائم زیر را نیز داشته باشید:
- تورم مچ پا (ادم)
- تغییر رنگ و تیره شدن پوست در اطراف زخم
- سخت و زمخت شدن پوست در اطراف زخم، که ممکن است باعث شود حس کنید پا سفت شده است
- احساس سنگینی در پاها
- وجود درد یا تورم در پاها
- قرمزی، پوسته پوسته شدن، فلس فلس شدن و خارش پوست پاها (واریس اگزما)
- وجود رگهای متورم و بزرگ روی پاها (رگهای واریسی)
- بوی بد و ناخوشایندی که از زخم ساطع میشود.
علت ایجاد زخمهای عروقی
زخمهای عروقی به علت آسیبدیدگی دریچههای درون رگها ایجاد میشود. این دریچهها مسئولیت تنظیم فشار خون درون رگها را بر عهده دارند و باعث کاهش فشار عروق هنگام پیادهروی میشوند. اگر هنگام پیادهروی این فشار کمتر نشود، باعث افزایش فشار بیش از حد بر عروق خواهد شد که به دنبال آن زخمهایی روی قوزک پا شکل خواهد گرفت. علت بروز این زخمها میتواند دلایل دیگری مانند رگهای واریسی و ناکارآمدی وریدی مزمن باشد.
شیوع و بروز زخم های عروقی
مطالعات اپیدمیولوژیک میزان بروز زخمهای پا را این چنین تخمین زده اند:
- 0/1- 0/3 درصد از کل جمعیت بالغین غربی
- بیش از 2 درصد درافراد بالای 80 سال
- زخمهای پا به طور اولیه در افراد بالای 60 سال ایجاد میشود.
- شیوع آن درجمعیت زنان نسبت به مردان بیشتر و به نسبت ۱ به ۳ بیشتر است.
- زخمهای وریدی عامل 70 تا 90 درصد و زخمهای شریانی عامل 5 تا 20 درصد تمام زخمهای پا می باشند.
علت اساسی زخمهای پا گردش خون ناقص در وریدها و شریانهای تحتانی پا میباشد و شامل موارد زیر است:
- 70 % بیماری وریدی
- 10 % بیماری شریانی محیطی
- 10-15% بیماری مختلط وریدی و شریانی محیطی
- 5-10% سایر علل (دیابت، بدخیمیهای پوست، اختلالات خونی و واسکولیت)
این بخش تنها به زخمهای پا در قسمت تحتانی آن دراثر نارسایی وریدی و یا شریانی می پردازد.
زخمهای وریدی پا
این نوع زخمها به علت فشار بالای وریدی در پاها در حالت ایستاده ایجاد میشوند.خون از طریق سیاهرگها و به وسیله پمپ عضلانی ماهیچه ساق پا در اندام تحتانی برخلاف جاذبه به قلب بر میگردد. پمپ عضلانی غیر موثر ساق پا منجر به باقی ماندن خون در وریدها و درنتیجه بالا رفتن فشار دراندامهای تحتانی میشود. این فشار به وریدها و مویرگهای کوچک منتقل شده و باعث گردش خون ناقص و خونرسانی ضعیف به بافتها و ایجاد زخم میگردد.
پمپ نرمال عضلانی ساق پاشامل 5 جزء است:
1- وریدهای سطحی 2- وریدهای پرفوریتور 3- وریدهای عمقی 4- عضلات ساق پا 5- مفصل مچ پا
درمان زخم وریدی ساق پا
در اندام تحتانی سه نوع ورید وجود دارد؛ وریدهای سطحی به واسطه وریدهای پرفوریتور (perforator) به وریدهای عمقی متصل میشوند. سیستم وریدی دارای دریچههای دو-لتی یک طرفه هستند که تنها به سمت وریدهای عمقی و قلب باز میشوند. وریدهای عمقی نسبت به سطحی دارای تعداد بیشتری از این دریچه ها هستند و دریچه های وریدهای پرفوریتور به سمت وریدهای عمقی باز میشوند.حرکت خون در درون سیاهرگها عمدتا (90%) به وسیله انقباض و استراحت عضلات ساق پا ایجاد میشود. هنگام انقباض عضلات ساق پا، خون به سمت قلب حرکت کرده و زمانیکه عضلات از انقباض خارج میشود وریدها منبسط شده و با خون پر میشوند. این روند در سه فاز اتفاق میافتد.
- عضلات درحال استراحت هستند.
- فشارمساوی در عمق و سطح وجود دارد.
- پمپ ضربانی قلب باعث جریان جزئی خون به سمت قلب میشود.
فاز 2:
- عضلات منقبض میشوند و وریدهای عمقی فشرده میشوند درنتیجه:
- خون را به سمت قلب به جلو میرانند و وریدهای عمقی را خالی میکنند.
- دریچه ها از بازگشت خون به سیستم سطحی ممانعت می کنند.
فاز 3:
- عضلات درحال استراحت هستند.
- فشار در درون وریدهای عمقی خالی پایین است در نتیجه:
- جریانی را از وریدهای سطحی از طریق وریدهای پرفوریتور به عمقی ایجاد میکند.
زمانی که فشار مساوی است، فاز 1 مجددا شروع میشود.
بیماران در معرض خطر زخم عروقی
عوامل زیر خطر ابتلا به زخمهای وریدی را افزایش میدهد و درمان آنها را به تاخیر میاندازد:
- آسیبهای بزرگ به اندام تحتانی و جراحیهای زانو، لگن و عروق واریسی
- عواملی که منجر به عملکرد ناصحیح دریچه میشوند مانند چاقی، بارداری، ترومبوفلبیتیس، ضربه به اندام تحتانی مانند شکستگیها و وضعیتهای ترمبوفیلیک
- عواملی که منجر به عملکرد ناصحیح عضلات میشوند مانند بی تحرکی، ایستادن طولانی مدت، سن بالا، اختلالات استخوانی عضلانی و جراحیهای عضلات ساق پا
- عواملی که ترمیم زخم را به تعویق میاندازد مانند دیابت، تنباکو، سوءتغذیه، کاهش وزن بدون برنامه، داروها، کم تحرکی و بیماریهای قلبی
- طولانی شدن مدت درمان بیش از 6 ماه (چنانچه درمان زخم طولانی شد و بیمار به درمان پاسخ مطلوب نداد باید روش درمان زخم، بدخیمیها و همراه شدن عارضه با اختلالات دیگر بررسی شود.)
زخمهای شریانی
زخمهای شریانی (یا زخمهای ایسکمیک) نتیجه ایسکمی بافت بدلیل نارسایی شریانی میباشند. زخمهای شریانی پا به دلیل نارسایی خونرسانی به قسمت تحتانی پا مرتبط با بیماری عروقی محیطی مانند انسداد یا تنگی شریانی ایجاد میگردد. سایر مشکلات در دیواره شریانی مثل واسکولیت ممکن است همین اثر را داشته باشد.زخم مشخصا دراطراف قوزک خارجی پا، پشت پا، نوک انگشتان یا بین انگشتان ایجاد میگردد اما تروما ممکن است زخمهای شریانی را بیشتر در مناطق پروکسیمال پا ایجاد کند که این امر میتواند منجر به تشخیص اشتباه بین زخمهای وریدی و شریانی شود.
بیماران در معرض خطر زخم های عروقی
عوامل زیر خطر ابتلا به زخمهای شریانی را افزایش میدهد:
- سیگار کشیدن
- دیابت
- اختلالات چربی خون
- فشارخون بالا
- میزان بالای هموسیستئین
- ظاهر شدن آثار التهاب و عفونت
- نارسایی کلیوی
- عوامل قابل تغییر مانند چاقی، بیتحرکی، دوری از اجتماع و استرس
- عوامل غیر قابل تغییر مانند سن بالا، جنس مذکر، یائسگی، سابقه خانوادگی و نژاد آفریقایی آمریکایی
زخمهای مختلط(میکس) پا
این زخمها هم به بیماری وریدی و هم شریانی مرتبط میشوند. اکثر بیماران با تشخیص زخمهای مختلط پا، زخمهایی با منشاء وریدی دارند و نارسایی شریانی به مرور زمان ایجاد میشود. حدود 20% ازجمعیت بالای 65 سال درجات گوناگونی از بیماریهای شریانی محیطی را تجربه میکنند که زخم وریدی را پیچیده تر میکند. علاوه براین مشخص شده که بیش از 50% جمعیت بالای 80 سال بیماری شریانی را تجربه میکنند.
تشخیص زخم پا
نکته: بیماران همیشه با علایم درد ایسکمیک کلاسیک نمیباشند و این اختلالات میتواند با نشانه هایی مانند گرفتگی، خارش، ضعف، سستی، ابراز ناراحتی در ناحیه سرینی، ران یا عضلات ساق پا بیان شوند.
- ارزیابی بالینی
- ارزیابی عروقی
موارد تشخیصی غیرتهاجمی برای ارزیابی عروقی شامل موارد زیر است:
- لمس دستی نبضها
- تعیین شاخص فشار بازو قوزک پا (ABPI) و سونوگرافی داپلر
- تعیین شاخص فشار بازو انگشت پا (TBI) و سونوگرافی داپلر
- TcP02 (Transcutaneous Oxygen Pressure)
- اولتراسونوگرافی داپلکس شریانی و وریدی
- MRI (Magnetic Resonance Angiography)
- CTA (Computed Tomographic Angiography)
پروسیجر اندازه گیری داپلر ABPI: Ankle brachial pressure index (ABPI)
(شاخصه بازویی-پایی)
1.فشارخون سیستولیک بازویی را در هر دو بازو اندازه گیری کنید. بالاترین نتیجه را به عنوان بهترین تخمین برای فشارسیستولیک مرکزی به کار برید.
2.فشارهای سیستولیک قوزک را در هر دو پا در شریان درسال پدیس و پستریورتیبیا اندازه گیری کنید. بالاترین نتیجه را برای محاسبه ABPI برای هر دو پا بکار برید.
3. ABPI را برای هردو پا با استفاده از فرمول زیر محاسبه کنید.
ABPI = بالاترین فشار سیستولیک قوزک برای همان پا / بالاترین فشار سیستولیک براکیال
ABPI > 1.3: بالاتر از اندازه طبیعی، معمولا به دلیل کلسیفیکاسیون دیواره عروق در بیماران دیابتی دیده میشود.
در این موارد تست بی اعتبار است و در این بیماران روش TBI توصیه میشود.
1.3>ABPI >1 : نرمال
0.9 > ABPI > 0.5:زخم وریدی با علل مختلط (بیماری سیاهرگی و شریانی)، پرفیوژن بُردِرلاین
ABPI < 0.5: بیماری شدید شریانی که بیمار باید سریعا برای بررسی عروقی ارجاع داده شود.
پروسیجر اندازه گیری داپلر TBI : این روش بیشتر وقتی توصیه میشود که شاخص ABPI بیشتر از 1.3 باشد. این تست مشابه ABPI انجام میشود با این تفاوت که یک کاف کوچک به دور انگشت بزرگ یا دومین انگشت پا بسته میشود و از یک منتقل کننده سیگنال در پد دور انگشت استفاده میشود تا جریان خون پوستی قابل بررسی باشد (فتو پلتیسموگرافی). TBI کمتر از 0.7 نشان دهنده بیماری شریانی میباشد.
Transcutaneous Oxygen Pressure : اندازه گیری فشار اکسیژن ترانس کوتانئوس اطلاعاتی درباره میزان اکسیژن انتقال یافته به پوست و بافتهای زیرین فراهم میکند.از این تست در مواقعی که زخم ترمیم نمیشود و روشهای TBI و ABPI قابل استفاده نیست مانند آمپوتاسیونهای پا یا انگشتان و غیرقابل ارزیابی بودن فشار شریانی استفاده میشود.در این روش یک سنسور اکسیژن و یک الکترود مخصوص به پوست متصل میشود و تبادلات اکسیژن اندازه گیری میشود.مقادیر کمتر از 40 میلیمتر جیوه بیانگر هایپوکسی و تاخیر در التیام زخم است.
اولتراسونوگرافی داپلکس شریانی و وریدی : این روش تصاویری از عروق و جریان خون را به منظور تشخیص محل و شدت استنوز، ترومبوس یا زخمهای بسته فراهم میکند.این تست از نظر دقت قابل مقایسه با MRI است و هزینه کمتری نسبت به آن دارد اگرچه استفاده از این روش نیاز به تستهای تشخیصی مکرری دارد.
Magnetic Resonance Angiography : این روش میتواند محل و شدت استنوز را تشخیص دهد و یک روش مناسب برای بدست آوردن اطلاعات آناتومیکی دقیق موردنیاز به منظور مداخلات جراحی میباشد. مزایای MRI شامل غیر تهاجمی بودن، داشتن حداقل ریسک و توانایی آن برای گرفتن تصاویر با کیفیت از عروق میباشد. استفاده از این روش نسبت به اولتراسونوگرافی داپلکس نیاز به تستهای تشخیصی مکرر ندارد. MRI کلسیفیکاسیونها و استنهای داخل عروقی فلزی را به خوبی تصویربرداری نمیکند و در بیماران با ضربان سازهای قلبی روش مناسبی نیست.
Computed Tomographic Angiography : در روش CTA از عوامل تشخیصی یونی و اشعه x به منظور بررسی آناتومی عروقی و تعیین محل استنوزها در بیمارانی که نیاز به جراحی عروقی دارند استفاده میشود. CTA نسبت به MRI سریعتر است و یک روش مناسب برای بیماران با ضربان سازهای قلبی محسوب میشود. نکته: به منظور تشخیص بهتر و مدیریت ایمن زخمهای وریدی، بیماران باید ابتدا از نظر خونرسانی شریانی ارزیابی شوند زیرا خونرسانی ناکافی ممکن است باعث شود درمانهای استاندارد زخم وریدی کانتراندیکاسیون محسوب شده و نیاز به تغییراتی در این روشها باشد. درمعاینات روتین پزشکی داپلر دستی همراه با ABPI بیشترین کاربرد را در تعیین شدت بیماری شریانی محیطی در قسمت تحتانی ساق پا دارا میباشند و ارزیابی قابل قبولی بدست میدهند.اسکن اولتراسوند داپلکس رنگی در حال حاضر “استاندارد طلایی” است بطوریکه می تواند اطلاعات عملکردی و آناتومیکی وریدی را تواما فراهم سازد.
درمان زخم عروقی پا
1- محافظت از زخم به وسیله پانسمان نوین
2- بازگشت اثر افزایش فشارخون وریدی به وسیله ترکیبی از:
- درمان فشاری با بانداژ الاستیک یا جورابهای واریس (کامپرشن تراپی)
- بالا نگه داشتن پا
- ورزش و کنترل وزن
زمانیکه زخم درمان شد درمان فشاری برای ادامه زندگی بیمار به منظور جلوگیری از عود مجدد زخم پا ضروری است.
3- اعمال جراحی بر روی وریدهای پا به منظورحذف بیماری زمینهای. درمان فشاری اغلب باید بعد از عمل ادامه یابد.
محافظت از زخم به وسیله پانسمان مرطوب
مانند سایر زخمها، ویژگیهای زخم تعیین کننده نوع پانسمان است. در زخمهای وریدی به علت زیاد بودن اگزودا باید از پانسمانهایی استفاده شود که با کنترل اگزودا مانع از لیچ افتادگی و عفونت در محل زخم شود چرا که زخمهای وریدی ،زخم های پر ترشحی هستند.
درمان فشاری(کامپرشن تراپی)
به طور گسترده پذیرفته شده که فشار مداوم تدریجی از انگشتان تا زانو درمان انتخابی برای زخمهای وریدی بدون عارضه پا است (ABPI باید بیشتراز 8-0 باشد). درمان فشاری میتواند شرایطی را برای به کارگیری روشهای مختلف و متنوع ایجاد کند، اما باید حداقل یک هفته از آن استفاده کرد.انتخاب روش به عوامل زیر بستگی دارد:
در صورتی که فکرمیکنید دچار زخم عروقی پا یا زخم وریدی شدهاید، به متخصصین زخم کلینیک تخصصی زخم کیان مراجعه کنید. این نوع زخم بدون درمان تخصصی بهبود نخواهد یافت. تشخیص تا حدود زیادی بر اساس علائم و معاینه پای مبتلا به زخم صورت میگیرد، اگر چه ممکن است لازم باشد آزمایشهای دیگری نیز انجام شود.
درمان زخم عروقی
درمانهای مختلفی برای زخم عروقی وجود دارد که با توجه به تشخیص پزشک انتخاب میشود. مصرف آنتیبیوتیک و آسپرین ممکن است در دستور کار متخصص زخم قرار بگیرد. همچنین برای درمان زخم عروقی از پانسمان های نوین مانند وکیوم تراپی، اوزون تراپی، پی آر پی استفاده میشود. پانسمانهای نوین ضد ویروسی و ضد میکروبی هم وجود دارند که باعث جذب ترشحات، کاهش سوزش و خارش زخم، تسریع روند بهبود زخم و افزایش اکسیژنرسانی به زخم میگردند.
تکنیک بانداژ فشاری(بانداژ ۴لایه)
چند سیستم بانداژ وجود دارد. هر سیستمی که بکار میرود نکات زیر باید در آن به کارگرفته شود:
فشارحاصل از بانداژ باید در بالاترین حد (40-30 میلیمتر جیوه) در مچ پا باشد و به 20-15 میلیمتر جیوه در ساق پا کاهش یابد. این فشار معمولا به وسیله بانداژ با نیروی کشش ثابت از قوزک تا زانو و بر اساس شکل طبیعی پا که در مچ پا نسبت به ساق پا باریکتر است به دست میآید.برای بیمارانی که پا شکل غیرطبیعی دارد باید پدهای اضافی برای اصلاح فرم پا به کار برده شود تا فشار به نحو صحیح وارد شود.
نکات زیر باید در نظر گرفته شود:
- بانداژ از نزدیک انگشتان پا شروع میشود.
- پا باید درپوزیشن 90 درجه نگه داشته شود.
- پاشنه باید در محدوده پانسمان قرار گیرد.
- در هر دور باید نیمی از لایه جدید نیمی از لایه قبلی را بپوشاند.
- بانداژ باید بدون چروک و پیچ خوردگی باشد.
جورابهای فشاری
وقتی زخم وریدی درمان شد پوشیدن جوراب فشاری از زیر زانو به منظور پیشگیری از عود مجدد زخم حائز اهمیت است. جوراب فشاری نیروی فشاری بین 40-30 میلیمتر جیوه را در قوزک پا حفظ می کند و به این طریق بازگشت وریدی را حفظ میکند. به هرحال برخی ازبیماران با مصرف جورابهای فشاری احساس راحتی نمی کنند و ترجیح می دهند جورابهایی را بپوشند که شرایط محافظتی کمتری را فراهم میکند.جورابهای فشاری باید درست اندازه باشند و بیماران قبل از پوشیدن این نوع جورابها باید دقیقا بررسی شوند. تمامی تولید کننده های جوراب برای کمک به چگونگی نحوه اندازه گگیری، دستورالعمل و چارت تهیه میکنند.جورابها باید جهت پیشگیری از آسیب پوستی و تروما با دقت استفاده شوند. افرادی که قادر به استفاده از جورابها نیستند نیاز دارند فردی از بستگان یا دوستان یا سایر مراقبت دهندگان، به آنها کمک کنند. این افراد باید در مورد نحوه استفاده صحیح از جورابها آموزش ببینند.
پیگیری و مراقبتهای بعدی
تمامی بیماران به منظور به حداقل رساندن ریسک عود مجدد نیازمند پیگیری به مدت حداقل یک سال بعد از درمان هستند.درطی این زمان نیاز است که سونوگرافی داپلر آنها جهت اطمینان از اینکه خونرسانی شریانی بدتر نشده باشد مجددا ارزیابی شود.
بالا نگه داشتن پا
بالا بردن پاها یک روش ساده اما موثر برای بهبود جریان خون وریدی است. در این روش بیمار باید بخوابد و پای درگیر را بالاتر از سطح قلب برای حداقل یک یا دو ساعت، دوبار در روز و در طول خواب قرار دهد. بیمار باید از ایستادن یا نشستن به مدت طولانی پرهیز کند.
درمان زخم شریانی پا
زخمهای شریانی درارتباط با نارسایی در اکسیژن رسانی بافتی اتفاق میافتند بنابراین تنها اولین راه موثر برای درمان این زخمها افزایش خونرسانی است. بیمار باید به جراح عروق به منظور برقراری خونرسانی مجدد ارجاع داده شود.
اصول کنترل زخم شریانی پا
درمان این بیماران معمولا محافظه کارانه است و به تسکین علامتی مربوط میشود. اگر نارسایی شریانی به انسداد موضعی شریانی مرتبط باشد اقدامات جراحی ممکن است مناسب باشد.
درمان بیماران مبتلا به زخمهای شریانی پا بر پایه موارد زیر است:
- حمایت سیستمیک درمان زخم
- درمان موضعی زخم
- آموزش بیمار
- حمایت روانی
کنترل و جلوگیری از عفونت در زخم
ایسکمی احتمال عفونت را افزایش می دهد و ایسکمی و عفونت هر دو از عوامل مهم به تاخیر انداختن زخم می باشند، بنابراین تشخیص سریع و درمان همه جانبه عفونت بسیار اهمیت دارد. با این وجود، عفونت در موقعیتهای ایسکمیک اغلب بدون علامت است و به راحتی رها میشود.درمانگران باید بطور مداوم علائم نامحسوس عفونت نظیر وجود یک حاله کمرنگ قرمز در اطراف زخم را بررسی کنند. در زخمهایی که علائمی از عفونت دیده میشود آنتی بیوتیکهای سیستمیک باید استفاده شود. به منظور انتخاب آنتی بیوتیک مناسب باید از بستر زخم کشت تهیه شود. بعلاوه، در زخم های نوروایسکمیک که ترمیم نمیشوند باید احتمال عفونی بودن را در نظر گرفت و از آنتیبیوتیک تراپی استفاده کرد. درمان کلی زخمهای ایسکمیک معمولا ترکیبی از برقراری مجدد گردش خون در بافت، دبریدمان کامل بافت نکروز (حتی استخوان) و آنتی بیوتیک تراپی میباشد. استفاده از پانسمانهای آنتی باکتریال میتواند در کنار آنتی بیوتیکهای سیستمیک بسیار موثر باشد زیرا می توانند میزان باکتریهای زخم را کنترل کنند و از عفونت مجدد زخم در زخمهای باز جلوگیری کنند.
کنترل زخم بسته نکروز شده
اگرچه بافتهای نکروز شده بطور واضح محل مناسبی برای رشد باکتری ها هستند، در زخمهای بسته نکروز شده با پرفیوژن ضعیف یا بدون پرفیوژن میتوانند سدی در برابر باکتریهای خارجی باشند، بنابراین بافت نکروز باید در موارد زیر حفظ شود و نیازی به برداشتن آن نیست:
- عضو بطور واضحی ایسکمیک است و احتمال بهبودی وجود ندارد.
- علامت واضحی از عفونت وجود ندارد. (در صورت وجود عفونت باید بیمار به صورت اورژانسی به جراح زخم ارجاع داده شود.)
- سطح زخم خشک و نکروتیک است.
در این موارد باید بر روی زخم بیمار گاز خشک قرار داد، دور آن را با پانسمان باندی پوشاند و بیمار را جهت برقراری مجدد گردش خون و اقدامات دیگر به جراح عروق ارجاع داد.
اصول مراقبتی برای بیماران با زخمهای شریانی:
- معاینه روزانه ساقهای پا و پاها
- بررسی منظم پا و ناخن توسط متخصص مربوطه
- اجتناب از پوشیدن لباس یا کفش تنگ، استراحت دادن به پا در وضعیت dependant به منظور افزایش جریان خون شریانی به پاها
- اجتناب از ترومای مکانیکال و پیشگیری از هرگونه بدترشدن وضعیت عضو (پا)
- کنترل موثر درد
- حفظ بهداشت پوست و رطوبتدهی مجدد به پوست خشک
درمان محافظه کارانه
بیماران مبتلا به اختلال شدید شریانی با وضعیت بدنی خاصی سازگار می شوند تا درد کاهش یابد به این معنی که آنها ترجیح میدهند در صندلی با آویزان کردن پا ها بخوابند. ترک یا کاهش سیگار معمولا میتواند درجاتی از کاهش درد را سبب شود. رعایت بهداشت پوست و محافظت از مناطق آسیب پذیر مهمترین امر درجهت پیشگیری از تخریب بیشتر عضو است. پاها باید تمیز و خشک نگهداشته داشته شوند و کرمهای مرطوب کننده برای پیشگیری ازخشکی بیش ازحد استفاده شود. مهم است که از اندازه بودن دقیق کفشها اطمینان حاصل شود. کفش اگر تنگ باشد فشار موضعی منجر به ایجاد زخمهای بیشتری میشود و کفش گشاد منجر به ساییدگی میشود و به دنبال آن تاول و سپس بافت شکننده ایجاد می شود. به هیچ عنوان نباید درمان فشاری برای عضوی که اندکس فشار مچ پا برابر یا پایین تر از 0/8 باشد بدون نظارت متخصص زخم انجام گیرد، چرا که ممکن است این نوع درمان باعث ایسکمی شود.
در صورت بروز هریک از وضعیتهای زیر بیماران مبتلا به زخمهای پا باید همواره به منظور ارزیابی بیشتر به متخصص عروق ارجاع داده شوند:
- افراد جوانتر و با تحرک بیشتر که ممکن است جراحی وریدی برایشان سودمند باشد.
- افرادی که زخمهایی دارند که به درمان درطی سه ماه پاسخ نمیدهد یا درطی یک سال درمان نشده اند.
- بیماری ایسکمیک شدید (0/6> ABPI)
- بیماران مبتلا به درماتیت تماسی با واکنش به پانسمانها، کرمها یا بانداژها
- هر بیماری که علت زخمش نامعلوم است.
ویزیت بیماران مبتلا به بیماری شریانی به همراه دیابت ملیتوس و آرتریت روماتوئید توسط متخصص مهم است چرا که ارزیابی عروقی کاملتری برای تعیین وسعت درگیری عروقی و درمان مناسب نیاز است.
پیشگیری از زخم وریدی
برای جلوگیری از زخم های وریدی، ابتدا باید از مشکلات ورید جلوگیری کنید. شما می توانید با داشتن عادات سالمی که به جریان خون در پاهای شما کمک می کند، این کار را انجام دهید. این تغییرات سبک زندگی می تواند گردش خون شما را بهبود بخشد و خطر ابتلا به زخم های وریدی را کاهش دهد:
- از سیگار کشیدن خودداری کنید
- اگر اضافه وزن یا چاق هستید وزن خود را کاهش دهید
- در وزن ایده آل خود بمانید
- به اندازه کافی ورزش منظم داشته باشید
- اغلب در اطراف حرکت کنید
- پاهای خود را برای مدت کوتاهی بالا بیاورید (بالا بیاورید)، به خصوص اگر تمام روز ایستاده اید
پوشیدن جوراب های فشرده نیز می تواند کمک کننده باشد. آنها می توانند:
- از تجمع خون در پاهایتان جلوگیری کنید
- به شما کمک می کند از تورم قابل توجه جلوگیری کنید
- خطر ابتلا به زخم های وریدی را کاهش دهید
برای اینکه بتونید درمان درستی برای بیماری که زخم عروقی داره رو دریافت کنید میتونید از طریق واتساپ کلینیک با پزشکان متخصص بین المللی زخم ارتباط بگیرین و پلن درمانی مناسبی برای بیمارتون انتخاب کنید بعد از اینکه شرح حال بیمارتون رو برای پزشک متخصص ارسال کردین پلن درمانی نهایی براتون چیده میشه و در صورت صلاح دید میتونید پانسمان رو خودتون در منزل انجام بدین و از طریق متخصص زخم پیگیری بشید و در صورتی که امکانش برای شما مقدور نباشه که بتونید پانسمانها رو در منزل انجام بدین از طرف مجموعه و کلینیک زخم تخصصی کیان، درمانگر برای بیمار اعزام میشه پانسمانها براتون نسخه میشه و بعد از تهیه میتونید ادامه درمان رو پیگیری کنید.